Lọc bể cá là một phần quan trọng của việc chăm sóc cá cảnh trong bể của bạn. Nó giúp duy trì chất lượng nước tốt, loại bỏ các chất cặn bã như thức ăn thừa và phân cá và cung cấp môi trường sống tốt nhất cho cá cảnh của bạn.Tuy nhiên, để đảm bảo sức đề kháng của cá, cải thiện chất lượng nước và duy trì một hệ thống bể cá khỏe mạnh, bạn cần hiểu rõ về hệ thống lọc nước bể cá. Trong bài viết này, Bể Cá Thủy Sinh Mini sẽ tìm hiểu về những điều cần biết về hệ thống lọc bể cá.
Nội dung chính
I. Tại sao cần lọc bể cá?
Một hệ thống lọc nước bể cá đảm bảo rằng nước trong bể của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất cho cá cảnh. Nước trong bể cá chứa nhiều hợp chất hữu cơ và vô cơ có thể gây hại cho sức kháng của cá cảnh. Những nguy cơ này bao gồm:
- Ammonia: Ammonia là sản phẩm của quá trình tiêu hóa của cá. Nếu nồng độ ammonia cao trong nước, nó có thể gây ra nguy hiểm cho cá. Nó gây ra các vấn đề về sức đề kháng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cá.
- Nitrite: Nitrite là một quá trình chuyển hoá Amoniac thành Nitrit. Nồng độ nitrite cao cũng có thể gây ra nguy cơ đối với cá cảnh.
- Nitrate: Nitrate là quá trình chuyển hóa cuối cùng của chu trình nitroge. Mặc dù nitrate ít độc hại hơn so với ammonia và nitrite, nhưng nồng độ nitrate cao cũng có thể gây ra vấn đề về sức kháng và tạo điều kiện cho sự phát triển của tảo, rêu hại trong bể cá.
- Tảo và các chất cặn bã khác: Thức ăn thừa, phân cá và các cặn bã khác có thể tạo ra môi trường phù hợp cho sự phát triển của tảo và vi khuẩn. Điều này có thể làm cho nước trong bể mờ và gây ra vấn đề về sức kháng của cá.
Vì vậy, hệ thống lọc bể cá giúp loại bỏ những chất này khỏi nước, đảm bảo môi trường trong bể luôn tốt cho cá cảnh.
II. Các loại hệ thống lọc nước bể cá
1. Hệ thống lọc sủi vi sinh bio
Hệ thống lọc sủi vi sinh bio là một phần quan trọng của hệ thống lọc sinh học trong bể cá. Hệ thống này dựa vào vi khuẩn có lợi để xử lý và loại bỏ các chất hữu cơ có thể gây độc hại cho nước bể cá, như amoniac (NH3) và nitrat (NO3-). Dưới đây là cách hoạt động của hệ thống lọc sủi vi sinh bio:
- Bộ lọc sủi vi sinh bio (Biofilter): Bộ lọc này thường là một phần của hệ thống lọc chính trong bể cá. Nó bao gồm một hoặc nhiều mô-đun hoặc hộp chứa được thiết kế để tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn có lợi. Trong hộp chứa này, có các phương tiện lọc, chẳng hạn như sỏi, gốm, hoặc vật liệu lọc sinh học đặc biệt để cung cấp bề mặt lớn cho vi khuẩn bám vào.
- Vi khuẩn nitrosomonas và nitrobacter: Hai loại vi khuẩn quan trọng nhất trong hệ thống lọc sủi vi sinh bio là nitrosomonas và nitrobacter. Nitrosomonas chuyển đổi amoniac thành nitrit (NO2-), trong khi nitrobacter chuyển đổi nitrit thành nitrat. Quá trình này được gọi là quá trình nitrat hóa. Nitrat (NO3-) là một hợp chất ít độc hại hơn đối với cá cảnh, và nó có thể được loại bỏ thông qua thay nước thường xuyên.
- Oxygenation và sủi bọt khí: Để duy trì vi khuẩn có lợi, nước trong hệ thống lọc sủi vi sinh bio cần được oxy hóa tốt. Thường thì các hệ thống này được kết hợp với bơm khí hoặc bơm nước để tạo ra sủi bọt khí. Sủi bọt khí giúp cung cấp oxy cho vi khuẩn và duy trì các điều kiện lý tưởng cho quá trình nitrat hóa diễn ra.
Lợi ích của hệ thống lọc sủi vi sinh bio bao gồm cải thiện chất lượng nước, giảm amoniac và nitrit độc hại, và tạo ra môi trường nước ổn định và an toàn cho cá. Tuy nhiên, cần thiết lập và duy trì hệ thống này một cách cẩn thận để đảm bảo rằng vi khuẩn có lợi được phát triển và hoạt động hiệu quả.
2. Hệ thống máy lọc thác bể cá mini
Máy lọc thác mini (hoặc còn gọi là lọc thác nước) là một hệ thống lọc nước phổ biến và thú vị được sử dụng trong bể cá cảnh mini. Hệ thống máy lọc thác giúp cải thiện chất lượng nước, tạo điểm nhấn thẩm mỹ, và tạo ra dòng chảy nước tự nhiên trong bể cá.
Hệ thống lọc thác hoạt động thông qua một hệ thống lọc đặt trên bề mặt của bể cá, bao gồm một vòi hút kết nối vào bể và một miệng tràn tạo thành một cấp độ nước giống như một thác nhỏ. Đây là lý do tại sao nó thường được gọi là lọc thác. Người chơi có thể treo hệ thống lọc này phía sau bể hoặc đặt nó ở hai bên cạnh bể, tùy thuộc vào yếu tố thẩm mỹ và không gian.
Về vật liệu lọc, hệ thống lọc thác thường sử dụng các tấm bông lọc đã được cắt sẵn hoặc sử dụng vật liệu cao cấp như Matrix. Hệ thống này phù hợp cho các bể cá nhỏ, đơn giản, thường được sử dụng để nuôi các loại cá cảnh không đòi hỏi quá nhiều yêu cầu như cá vàng, beta, guppy và những loài cá tương tự.
3. Hệ thống máy lọc treo bể cá
Hệ thống máy lọc treo cho bể cá là một phiên bản nâng cao so với hệ thống lọc thác, với một phần chứa vật liệu lọc lớn hơn và được chia thành nhiều ngăn riêng biệt chứa vật liệu lọc. Đầu vào của nó tương tự như lọc thác, nhưng đầu ra thay vì là một miệng tràn là một đầu ra chìm xuống dưới để tạo ra luồng nước cho bể cá.
Hệ thống lọc treo có thể được đặt phía sau bể hoặc ở hai bên cạnh bể tùy thuộc vào vị trí và mục tiêu thẩm mỹ. Hệ thống lọc treo thường được ưa chuộng trong bể thuỷ sinh cỡ nhỏ và thích hợp cho việc nuôi cá cảnh đơn giản. Nếu muốn tăng khả năng xử lý, bạn có thể bổ sung các loại vật liệu lọc bể cá chất lượng vào hệ thống này.
4. Hệ thống lọc vách ngăn bể cá
Hệ thống lọc vách bể cá có thiết kế tích hợp ngay từ khi thi công bể cá. Trong quá trình xây dựng bể, thợ làm bể sẽ sử dụng một tấm kính để tạo thành một vách ngăn bên trong bể. Thường là khoảng 8-10cm. Vách này sau đó được chia thành các ngăn lọc riêng biệt và các ngăn này đặt máy bơm.
Hệ thống này thường ảnh hưởng đến thẩm mỹ của bể và làm giảm thể tích nước trong bể chính. Tuy nhiên, nó có ưu điểm là có khả năng tạo hiệu quả hút đáy và hút mặt, đồng thời bơm tuần hoàn trả nước vào bể chính để tạo ra luồng nước mạnh mẽ để nuôi cá.
Hệ thống lọc vách thường được sử dụng tại các cửa hàng cá cảnh hoặc trong các bể cá nước mặn nhỏ hoặc bể cá nhỏ được tích hợp trong các không gian như giá sách, tủ rượu, v.v. nơi không có vị trí phù hợp để lắp đặt lọc bên ngoài. Hệ thống này có thể áp dụng cho nhiều kích thước bể và nuôi được nhiều loại cá, tuy nhiên, để đạt hiệu suất tốt, cần nâng cấp vật liệu lọc chất lượng cao nếu bạn nuôi một số lượng lớn cá.
5. Hệ thống lọc tràn trên bể cá
Hệ thống lọc tràn trên bể cá là một trong những hệ thống lọc phổ biến tại Việt Nam. Hệ thống này bao gồm một máy bơm tuần hoàn để đẩy nước lên trên, sau đó dẫn nước vào một máng lọc bằng kính hoặc nhựa, được chia thành nhiều ngăn riêng biệt. Nước sẽ tràn qua các ngăn lọc và sau đó trở lại bể ở đầu bên kia của máng lọc.
Hệ thống lọc này thường được sử dụng ở các cửa hàng cá cảnh hoặc trong các bể pom cá, bể dưỡng chữa bệnh cho cá. Nó dễ dàng để lắp đặt và dễ dàng bảo trì và bảo dưỡng. Tuy nhiên, việc để máy bơm trong bể có thể làm giảm tính thẩm mỹ một chút. Hệ thống lọc trên cũng có thể gây ra sự cồng kềnh và mất thẩm mỹ nếu không được che chắn tốt.
Để cải thiện hiệu suất, bạn có thể nâng cao chất lượng vật liệu lọc. Hệ thống này có thể áp dụng cho hầu hết các kích thước bể trung bình và lớn và yêu cầu chất lượng nước ổn định trung bình.
6. Hệ thống lọc tràn dưới bể cá
Hệ thống lọc tràn dưới bể cá, còn được gọi là hệ thống Wet/Dry, tuy rất mạnh mẽ nhưng hiện tại ở Việt Nam thường ưu tiên phần ngập nước “Wet” mà thường bỏ qua phần tạo ra nhiều giá trị đó chính là phần “Dry”. Tuy nhiên, đây vẫn là hệ thống lọc mạnh nhất hiện nay. Với sự cải tiến và nâng cấp không ngừng về hệ thống đường ống, hệ thống tràn dưới có khả năng hút mặt và hút đáy mạnh mẽ, cung cấp luồng nước tối ưu. Điều này giúp người nuôi cá có trải nghiệm dễ dàng hơn khi chơi những bể cá lớn hoặc nuôi nhiều cá có lượng chất thải lớn.
Hệ thống này cũng mang lại tính thẩm mỹ cao cho bể cá, bởi vì hệ thống đường ống thường được ẩn đi kỹ lưỡng. Hệ thống lọc tràn dưới này thường được áp dụng cả trong bể cá nước ngọt và nước mặn. Tuy nhiên, nó đòi hỏi chi phí đầu tư lớn hơn nhiều so với các hệ thống khác và phải được thiết kế đồng bộ ngay từ khi xây dựng bể, vì vậy không phải người chơi nào cũng có thể đầu tư vào nó.
7. Hệ thống lọc thùng bể cá
Hệ thống lọc thùng, hay còn gọi là hệ thống lọc ngoài, bao gồm một thùng lọc thường đặt dưới chân bể cá hoặc bên cạnh bể, được kết nối với bể qua hai dây nối và hai bộ đầu In-Out. Nước từ đầu IN sẽ đi vào thùng lọc, sau đó sẽ qua qua các vật liệu lọc và được động cơ đẩy trở lại bể qua đầu OUT. Vị trí của đầu IN và OUT được đặt sao cho tuần hoàn nước là tối ưu nhất.
Hệ thống lọc này mang tính thẩm mỹ cao, thường được sử dụng bởi người chơi thuỷ sinh và người yêu cá cảnh trong các bể có kích thước từ nhỏ đến trung bình. Cần lưu ý rằng hệ thống lọc này không có khả năng hòa tan oxy vào nước, do đó, nếu bạn nuôi cá, bạn cần lắp thêm máy sục khí. Để cải thiện hiệu suất lọc, bạn cũng có thể nâng cấp lên các loại vật liệu lọc cao cấp hơn.
III. Làm thế nào để chọn hệ thống lọc bể cá phù hợp?
Khi bạn quyết định chọn hệ thống máy lọc nước bể cá của mình, có một số yếu tố quan trọng cần xem xét:
1. Kích thước bể
Kích thước bể cá của bạn sẽ ảnh hưởng đến loại hệ thống lọc bạn cần. Bể lớn hơn có thể đòi hỏi nhiều hệ thống lọc hoặc hệ thống lọc mạnh hơn để đảm bảo rằng nước trong bể luôn sạch sẽ.
2. Loại cá
Một số loại cá cần môi trường sống cụ thể hơn so với loại khác. Ví dụ, cá cảnh nước ngọt và cá biển có nhu cầu về nước và điều kiện khác nhau, vì vậy bạn cần phải chọn hệ thống lọc phù hợp với loại cá bạn nuôi.
3. Ngân sách
Giá trị của hệ thống lọc bể cá có thể biến đổi lớn tùy thuộc vào loại và hiệu suất của chúng. Hãy xem xét ngân sách của bạn và tìm kiếm một hệ thống lọc mà bạn có thể đảm bảo bảo trì và vận hành dễ dàng.
4. Mục tiêu chất lượng nước
Nếu bạn muốn duy trì một chất lượng nước cụ thể hoặc có vấn đề về nước cụ thể mà bạn muốn giải quyết, hãy chọn hệ thống lọc có khả năng đáp ứng mục tiêu này.
IV. Bảo dưỡng hệ thống lọc bể cá
Bảo dưỡng hệ thống lọc bể cá là quan trọng để đảm bảo rằng nó hoạt động hiệu quả. Dưới đây là một số lời khuyên để bảo dưỡng hệ thống lọc của bạn:
1. Làm sạch lọc cơ học: Thường xuyên làm sạch các phần cơ học của hệ thống lọc bằng cách rửa chúng trong nước sạch. Điều này giúp ngăn tắc nghẽn và cải thiện hiệu suất.
2. Theo dõi các thông số nước: Sử dụng bộ kiểm tra nước để đảm bảo rằng các tham số như ammoniac, nitrite, nitrate và pH đang ở trong mức an toàn cho cá.
3. Thay đổi phần sinh học: Các phần sinh học trong hệ thống lọc cần thời gian để phát triển. Hãy cân nhắc thay đổi chúng định kỳ để đảm bảo rằng vi khuẩn, vi sinh có lợi luôn hoạt động.
4. Bảo dưỡng lọc hóa học: Nếu bạn sử dụng lọc hóa học, hãy thay đổi các vật liệu hóa học định kỳ để đảm bảo hiệu suất tốt nhất.
5. Theo dõi lọc UV: Nếu bạn có lọc UV, hãy kiểm tra đèn UV định kỳ và thay đổi nó khi cần.
V. Kết luận
Hệ thống lọc bể cá là một phần quan trọng của việc quản lý môi trường sống cho cá cảnh của bạn. Hiểu rõ về loại hệ thống lọc phù hợp với bể của bạn và cách bảo dưỡng chúng có thể giúp bạn duy trì một bể cá khỏe mạnh và đẹp mắt.
Hãy luôn theo dõi các tham số nước và thực hiện các biện pháp bảo dưỡng để đảm bảo rằng cá của bạn có môi trường sống tốt nhất. Như vậy, Bể Cá Thủy Sinh Mini đã chia sẻ đến với các bạn về các dạng hệ thống lọc trong bể cá. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp các bạn có thêm kinh nghiệm trong việc nuôi và chăm sóc cá cảnh. Chúc các bạn thành công.
